Biri af mı dedi?

Genel aftan 1 ay sonra,”Genel af diye” konuştuğumuz süre uzatımı 19 Temmuz’ da yayımlandı ve artık 1 ayı doldurduk. Çok konuştuk, çok proje inceledim. Çok fizibilite ve saha üretim değeri hesapladım. 1 ay göz açıp kapayana kadar geçti…

Hangi sorulara Cevap arayacağız…

Bu bir ayda neler oldu? 
Bizi daha neler bekliyor? 
Süre uzatımı yeterli mi?
Sektörün hayallerinde neler var?

Ve pek çok soruya birlikte cevap bulmaya çalışalım.

Resmi bilgilerimizi tazeleyelim;

7186 Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun19 Temmuz 2019 Tarihli ve 30836 Sayılı Resmi Gazete 1. Mükerrer’de yayınlandı.

 “MADDE 31 – 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 25 – (1) Bu Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan faaliyetler kapsamındaki bağlantı anlaşması süreleri; çağrı mektubu tarihinden bağlantı anlaşması süresi sonuna kadar tüketim-üretim bağı kopmuş olanlar için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde çağrı mektubuna esas abonelik ile en az aynı özellikleri haiz eski ve/veya yeni bir tüketim tesisi aboneliği ihdas ederek ilgili şebeke işletmecisine bildirmesi hâlinde söz konusu bildirim tarihini izleyen yüz yirmi günü; bağlantı anlaşması süresi bittiği hâlde geçici kabulü yapılmamış olanlar ve henüz bağlantı anlaşması süresi bitmemiş olanlar için ise bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yüz yirmi günü kapsayacak şekilde kendiliğinden uzamış kabul edilir.’

Çok karıştırılıyor, ama aslında çok basit. Üretim-tüketim bağı koptu ise 30 gün süre var. Yeni tüketim aboneliği bulmanız, bunu üretim tesisi ile birleştirerek, dilekçe vermeniz ile +120 gün imalat süreniz başlayacaktı, dün bu işin son günüydü. Yani bir ay içinde başvurdu iseniz, 17.12.2019 tarihine kadar geçici kabul (dikkat ön kabul değil) yapmanız lazım.

Bir hata da burada; tesisi kurduk, denedik, ön kabul yaptık, geçici kabul sabahına olmuyor, evrakların hazırlanması, incelenmesi onayı, heyet atanması 15-30 gün arkadaşlar. Hadi siz koştunuz, TEDAŞ’ta yattınız kalktınız, 15 güne halletiniz. Bu ne demek? 17.12.2019-15 gün önce yani 02.12.2019 a kadar ön kabul yapmış olmalısınız.

Bu maddede olmayanların (üretim tüketim bağı kopmayanların) ise süresi 19 Temmuz’da başladı, bir şekilde kurulamayan bu tesisler, +120 gün ile 16.11.2019 tarihinde değil, 18.11.2019 tarihinde doluyor. (ayın on altısı cumartesi çünkü)

Bu durumda benzer şekilde aftan yararlanacak tesisi 01.11.2019 bile geç ama, hadi öyle diyelim ön kabulünü yapmış, TEDAŞ’a gitmiş, kabul heyetini oluşturmuş olmamız lazım.

Şimdi gelelim sektöre…

Aslında garip bir şekilde sektöre bir çılgınlık, 2017 krizi gelmedi. Proje devretmek isteyen oldukça az kişi var ve gene garip bir şekilde panel fabrikaları da ilk 2 hafta (kanun çıktından sonraki) öyle aman aman sipariş almadılar.

Peki ne oldu?

Hürriyet Gazetesi’nden Emre Eser Bey’e ait bir haberde şöyle diyordu:

“6 bin 410 güneş santrali ile, 5.513 MW güneş enerji santrali kuruldu.”

Dağıtılan çağrı mektubu TEİAŞ Mart 2019 raporuna göre, 6.135 MW

Fark = 622 MW. Zaten bu aftan yararlanabilecek santral toplamı bu kadar, bunun bir kısmı çatı olsa, bir kısmı da imar sorunu çözülmemiş ve çözülemeyecek sahalar, bir kısmı fiziki şartlar nedeni ile kurulamayacak olanlar, birazı da sahipleri , batık firmalar v.s. ile kurulamasa zaten ne kalır ki geriye?

Tekrar af günlerine dönelim, bu aftan yararlanan projelerin bazıları finansal destek almak amacı ile belirli bir bedel ile bu haklarını devretmek istediler. İlk gün piyasa çalkantılıydı, önce 250.000 USD’ler, sonra 200, 150, şu an ise 100 USD altına bile razı olanlar var. (Bu arada yanlış anlaşılma olmasın, projesini yapamadığı için, ortaklık, borçlanma, ya da devir taahhüdü yapmak isteyen proje sahibi de çok çok az sayıda.)

Ne değişti diye sorarsanız, 120 günün 30 günü gitti bile. Değişen zaman…

Bizi neler bekliyor?

Her zaman olduğu gibi yumurta bekliyor arkadaşlar. Bu projelerin planlı olanları, uzatma haberini önceden bilenler veya uzatma çıkar çıkmaz faliyete geçenler dışında kalan diğer projelerde bir 15 gün sonra kriz modu başlayacak. Ve saha ekipleri içinde çilekeş günler başlayacak. Sahada olan tüm arkadaşlarıma bu günlerde sabır ve güç dilerim…

Süre uzatımı yeterli mi?

Bu adam 2 yıl bağlantı anlaşması süresinde tesisi kuramamış, hatta 2 yıl sonrasından 1 yıl belkide 2 yıl imar alamamış, şimdi 120 gündemi bunu alacak, tesisi kuracak? Bankalar kredi için ön şart olarak 180 gün diyor bir kere, ayrıca basit bir resmi kurum yazışması 45 gün, en basit trafo merkezi 4-6 hafta, invertörler 7-9 hafta, panel???

Yani açıkçası, süre uzatımı yeterli olmayacaktır. Eğer önceden haber alıp, hazırlanmadıysanız tabii.. Yada paranız hazırda bekliyordu, imarda çıktı çıkacak durumda idi, yada süre bitti imar çıktı ise, belki…

Süre uzatımı yerine imar muafiyeti ya da çok sade bir imar süreci olabilirdi. Ama ne ilginç yasada çatı GES’ler imardan muaf dese de, kabulde TEDAŞ imar onayı hala istiyor mu ne?

Bir 6 ay uzatma ek olarak, hatta en güzeli yenilenebilir enerji kanunundaki 2020 yıl sonuna uygun bir süre uzatımı, yanında GES’e özel bir imar affı ile çok daha güzel olmaz mıydı?

Sektörün hayallerinde neler var?

*** Çelikleri bitirdik, panelleri taktık mı, zaten EPDK kabul için süre uzatımı verir.

Sizce kesin verir mi? Milyon dolarlık yatırımı bu tahmine göre yapar mısınız? Vermediği kaç proje var biliyor musunuz?

***Bizim projenin zaten mücbir sebebi, var ayrıca süre uzatımı alacağız.

Kaç aydır alamadınız ama, şimdi nasıl alacaksınız?

Bir genel af sonrası süre uzatımına EPDK ne der acaba? Kim tahmin edebilir?

***Bir altı ay daha uzatma gelecek, yakın bir arkadaşım söyledi.

Bu yakın arkadaşı ben henüz tanıyamadım, ama pek çok yerden gelen haber bu şekilde. Ama bir dakika genel af çıkmadan öncede bazı yakın arkadaşlar çıkacak diyordu sanki.

Güneş enerjisi sektöründe sahada sular aşırı bulanık, bu sularda temiz tesisler kurabilmeniz dileği ile iyi çalışmalar dilerim. Bence sahaları unutup çatılara geçme vaktimiz çoktan geldi.

Çatıda ne bu kadar bulanık bir dünya var, nede eskisi gibi geri dönüşler uzun. Hatta en son çıkan yönetmelik ile dağıtım bedelinde bile indirimler söz konusu.

Artık bir sonraki yazımda bunu ele alırız. Hepinize güneşli günler dilerim.