Güncel Ges Maliyetleri ve Yeni Yönetmelik Etkileri
Önce maliyetleri güncelleyelim diye düşündüm. Ancak maliyetleri ne kadar sık yenilesem de, yatırım anında yeninden bakmak özellikle önemli. Yatırım için yapılacak fizibilite konusunda özel bir çalışma yapmak gereklidir. Fizibilite için bazen yazılarımdan faydalanmak isteyen yatırımcılarımız oluyor, bu tarz sade çalışmaları bütçe için kullanabilirsiniz, ama yatırım için size özel detay içeren bir çalışma yapılması gereklidir.
Bu yazımda değinmek istediğim ayrı konu daha var, ilki 12 Mayıs 2019 sonrası sektörün ne yönde ilerlediği?
Diğeri, Elektrik zamlarının sektöre etkisi?
Son elektrik fiyatlarını faturanızda incelediniz mi? Faturanızı incelerken, sektörel uzman gibi değilde, faturayı ödeyen olarak incelediğinizi varsayarak devam ediyorum.
Bu benim eve gelen son fatura, 157 TL toplam tutar, 255kW harcanan elektrik, 0,615 TL/kW benim maliyetim olarak gözüküyor. 8.ay muhtemelen gelmiştir, ama ben sahalardan fırsat bulamadığım için henüz göremedim.
Sanayi tesisleri ne ödemiş olabilir diye sorduğumda ise pek çok farklı rakama ulaşıyorum. Ama kabaca 0,70-0,80 TL arası şeklinde nitelendirebiliriz.
Sektör uzmanları gibi değilde, faturayı ödeyen gibi deme sebebim bu yüzden. Şimdi biz faturaya uzman gözü ile baktığımızda dağıtım bedeli, tek zamanlı tarife fiyatı yada gündüz gece puant enerji bedeli, TRT katkı payı, vb.pek çok kalem göreceksiniz.
EPDK sayfasından bakmak isteyenler için ;
2019 üçüncü dönem
2019 ikinci dönem
2018 sonu fiyatlar
2018 yıl başı fiyatlar
Epdk sitesinden bu fiyatları ve değişimi görebilirsiniz. Enerji bedeli artışına bakarsanız, Tüketici tek zamanlı, 21,97 – 42,27 rakamlarını göreceksiniz.
Artış oranını hesaplamayacağım, içim elvermiyor. 10 yıl öncesine gidip, sanayi tarifesine baktığınızda ise, 13,87 gibi bir rakam gözüme çarptı.
12 Mayıs Tarihine bir yolculuk yapalım, yeni yönetmelik çatı ve cephe ile sınırlanmış, ama resmi süreçleri kolaylaştırmıştı. Bu konuda ilgili yazım için; Yönetmelik sonrasında dağıtım bedelleri ile ilgilide bir karar daha yayınlanmıştı. Bu kararda çatı ve cephe gesler için fazladan tüketimde dağıtım bedeli indirimi belirlenmişti.
Bunları hatırladıktan sonra şimdi güncel maliyetleri konuşabiliriz.
Panel fiyatlarına baktığımızda Poly panellerde 0,19-0,30 $/watt gibi bir fiyat görüyoruz. Ülkemizde bu rakamlar 0,26-0,32$/watt seviyelerinde şuan.
Güneş panelleri son zamanların en iyi fiyatlarını görmüş gibi diyebiliriz. Artık GES maliyetlerindeki panel % si oldukça azalmış durumda.
Şimdi bu kadar karmaşa sonrasında daha sade bir özet geçelim.
| Çatı 1kW maliyet ortalaması | ||
| 1-5kW | 900$ | /kwatt |
| 5-10kW | 850$ | /kwatt |
| 10-25kW | 800$ | /kwatt |
| 25-50kW | 780$ | /kwatt |
| 50-100kW | 730$ | /kwatt |
| 100-250kW | 700$ | /kwatt |
| 250-500kW | 680$ | /kwatt |
| 500 üstü | 630$ | /kwatt |
Şimdi neden böyle diyenler için, sonuçta 5kW bir çatı sistemi, 275w poly paneller ile 18 panelden oluşur. Ama 1.000kW bir çatı, 3.640 adet panel demektir. Doğal olarak satınalma fiyatları, kurulum ve işçilik maliyetleri değişecektir.
Gelelim işin gelir boyutuna, diyelim 1.000kW bir sahada kurulu gesiniz var. Yılda 1.800.000kwh enerji üretiyor olsun. 0,133$ dan satacak, 0,1576 TL dağıtım bedelini (5,81 USD kur ile) düşüp ortak paydada buluşturursak, 0,74 TL baz fiyat ile yıllık, 1.342.088 TL +KDV net gelir hesaplayabiliriz.
Bu sistem çatıda olsa idi, gene aynı enerji üretimi ile enerji satınalma bedeli ile bu rakamı kdv dahil olarak yakalamış olacaktı.
Fizibilite çalışmasında karşımıza çıkacak temel sorunda tam burada başlıyor, çatıdaki sistem TL bazlı ama ciddi zamlanıyor, sahadaki sistem $ bazlı sabit , ben tam bu noktada yıllara göre olan elektrik zamlarına odaklanıyorum. Çok uzağa gitmeme gerek kalmıyor, son bir kaç yılda olan zam oranlarını karşıma aldığımda, tablo korkutucu.
Vazgeçiyorum, enflasyon oranı ile ilerlesem işi gücü bırakıp eşe dosta ges kurasım geliyor. Hadi %20 yıllık diyelim, çatıdaki ges bu yıl 0,74 TL den mahsuplaşsa, seneye 0,88 (ki bu yıl bunu görürüz), bir sonraki seneye, 1,06 TL gibi bir fiyata ulaşır. Saha ges $ bazlı kazanır ama gideri TL bazlı benzer şekilde zamlanacaktır.
Saha kazanımını hesaplamak nispeten kolay, yatırım $ ile, gelir $ ile, ama çatıda $ yatırımı güncel kurdan TL ye dönüp, yıllara göre elektrik artışını öngörüp bir kazanım yapmak, birde $ artışı öngörerek 4-5 yıl sonrasındaki yatırım $ karşılığını hesaplamak gerekiyor.
Çatıda küçük yatırımcı için bence en önemli sorun, parakende fiyatlardan kurtulmak, çünkü büyük sistemler baz fiyatı ile 10kW 6.300$ iken, parakende pazarda bu rakamlar 8.000$ civarında, geri dönüşü 6300$ den yaptığımızda, senelik 13.000 TL elektrik faturası az ödeme, yatırım ise 36.600 TL+kdv , zamsız rakamlar ile bile, 3,22 yıl buluyoruz.
ilk iki yıla %20 + 30 zam yazsam, 3 yıllık gelir çatıda 50.463 TL yapıyor.
Özetle, çatı sistemlerinin sahadan daha karlı olduğunu önümüzdeki günlerde fark edeceğiz. ( Sanki büyük gruplar fark etti ve çatı kiralama sistemi üzerine çalışıyor mu ne?)
Hepinize güneşli günler dilerim.