Çatı tipi Güneş Santrali Ne zaman biter ? Dün Biter mi?
Eskiden saha montajları esnasında çok karşımıza çıkan bir konu, artık çatı montajları esnasında da karşımızda. Bizim proje ne zaman biter? Dün bitse ne güzel olurdu.
Geldik, çatımıza. Bizim Çatıya GES kuracağız, XXX Solar dedi ki, 2 aya, 3 aya kurulum biter, çalışır endişelenmeyin. Endişelenmemiz lazım mı? Biter mi gerçekten? Bu kadar hızlımı bu iş? Hepimizin aklında bitmez tükenmez sorular olduğunun farkındayım, ama süre konusu biraz fazla bilinmeyen bir gri alan gibi duruyor. Bunu biraz irdelemek istiyorum.
Daha önce proje vs. önemi, kw üzerinden fiyatlandırmaları incelemiştik. (Yanlış anlaşılması kw üzerinden bütçe yapılabilir, ben Satınalma yapılmasına karşıyım.) Ama gerçek anlamda süreçler göz önüne alınarak, zaman kurgusunu bir süredir konuşmuyor, yada önem listemizde gerilere atıyoruz. Oysa işin başı finansman ise, zaman en önemli kavram olmalı, çünkü finansı zamana yayarak harcamamız, tesisi kredi yada peşin kurmamız durumunda bütçemizi zamana göre ayarlamamız, parasal açıdan hayati önem arzedebilir.
Hadi ozaman gelin zaman kurgusunu gerçek proje başvurusu hayal ederek konuşalım. Bu sefer ben anlatayım, kaç günde biter siz cevaplayın lütfen.
İlk adımımız; Bize uygun Edaş’a başvurumuzu yaptığımız ay, (günü önemsiz, ayın 1 de olur, ayın sonu da) sürecimiz başlayacaktır.
İlk aşama evrak kontrolü, ne diyor Ges anayasası olan yönetmelik, namı diğer EPDK:
Komisyonun oluşturulması
MADDE 12 – (1) İlgili şebeke işletmecisi, 11 inci maddenin birinci fıkrası kapsamındaki başvurular hariç olmak üzere başvuruları; derlemek suretiyle kurulacak bir komisyon marifetiyle evrak yönünden ve teknik yönden incelemeye alır. 11 inci maddenin birinci fıkrası kapsamındaki başvurular ilgili şebeke işletmecisince değerlendirilir ve sonuçlandırılır.
Başvuruların evrak yönünden değerlendirilmesi
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin her takvim ayı içinde alınan yeni başvuruları komisyon tarafından, takip eden ayın ilk on beş günü içerisinde evrak yönünden toplu olarak değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Eksik veya yanlış evrak verenlerin başvuruları teknik değerlendirmeye alınmaz.
Gayet açık, diyelimki 29 Şubat 2020 ye kadar başvurduk, 15Mart 2020 ye kadar evraklarımızı kontrol edecekler
Oda oldu, evraklarda sorun yok, eksik gedik çıkmadı (çok eksik çıkıyor, basit şeyler bile, hatta Edaş’ına göre bile değişir, tavsiyemiz bir bilen ile doldurun, fikir alın, Edaş’larda çalışan meslektaşlarımız oldukça bilgili ve iyi niyetli, başvuru öncesi onların bilgilerinden yararlanın, sonrada başvurun)
Başvuruların teknik yönden değerlendirilmesi
MADDE 14 – (1) Eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular ile 13 üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü kapsamında bildirimde bulunulan ve eksikliklerini başvuruya konu ay içerisinde tamamlayan kişilerin başvuruları komisyon tarafından, evrak yönünden değerlendirme yapılan ayı takip eden ayın ilk on beş günü içinde teknik yönden değerlendirilir. TEİAŞ tarafından arıza akım limitinin aşıldığı bildirilen başvurular teknik değerlendirme yapılmaksızın reddedilir.
Bir sonraki ay, 15 Nisan 2020 ye geldiğimizde, teknik yönden (TEİAŞ kapasite vs.) uygun ise, ayın 20 si gibi çağrı mektubu almaya 1 ay içinde geliniz, yoksa mektup yanar diye bir yazı ve genel uygulama 20-21 web sitesinde duyuru yapılması gelir.
Şimdi niyetlendik, başvurduk, ortalama olsun 29 değil’ de ay ortası 15 Şubat diyelim, 21.Nisan’da gene GES projesinin kilit taşı Çağrı Mektubunu almaya hak kazandık. Kaç gün ,kaç ay geçti? (66 gün çıkıyor)
Çağrı mektubu GES projesi çizilmesi için ilk adım ama, en önemli adım, ve sürece müdahale etme şansınızın olmadığı bir ilerleme mekanizmasına sahip. (Yani bu süreç hiç bir şekilde kısalmaz, size bu süreci şipşak çözerim, iki ayda hopp ges kurulur diyenlere itibar etmeyiniz, bir alavere dalavere söz konusu diye sürekli temkinli olmanızda fayda var.)
Sonrasında neler var?
Aslında toplam süreç temelde 3 aşama,
İlk aşama çağrı mektubu, sonra 90 gün içinde projenizi çizip-çizdirip, onaya sunmanız lazım, yetiştiremezseniz, bir yazı ile +90 gün alabilirsiniz. Burada hızlanmak sizin elinizde, diyelim ki 2 güne çizdirdiniz, 1 haftaya onaylattınız. Sırada ne var ? Projeden sonra herşey var, artık fiyat alabilirsiniz, Satınalma için hazırlık yapabilirsiniz. Kurum onaylarını unutmayalım, ciddi vakit alacaktır.
Kısaca Proje Süreci;
Çağrı Mektubu alınmasını yukarıda anlatmıştım, kalanı kabaca yukarıdaki gibi düşünebiliriz. Ama bu kalan kısmında kurum bağımsız kısımlarda hızlı olmak teorik olarak mümkün. Yani mesela görselde Bağlantı Anlaşması 30 gün demiş, elden takip eder, hızlı ilerler çabuk çözebilirsiniz. Projeyi 90 günde hazırlamanız gerekmez, gerekli bilgiler mevcutsa 1 hafta 10 güne (projeye göre değişecektir) bitirilmesi mümkündür.
İnşaat kısmı tesisin büyüklüğü ile tam doğru orantılı olmasada kısmen orantılı diyelim. Burada bir alt değer var, (malzeme temin süreçlerine girmediğimizi varsayalım.) Hadi ona da 1 ay diyelim.
Şimdi burada bir es vermek istiyorum, bu konu çok karıştırılıyor, GES montajı yapılırken ; 500kW tesis ile 1000kW tesisin yapım süresi arasında x2 zaman çoğunlukla olmaz, birini 20 günde bitiren ekip, diğerini 25-30 günde bitirebilir. Benzer şekilde 3000kW tesiside aynı ekip 40-50 güne de bitirebilir. Montaj süresi, yere, ekibe, projeye ……pek çok etkene göre değişir. Ama işin resmi süreçleri alt limitleri ne yazık ki kişiye, ekiplerin hızına bağlı değildir.
Yukarda açıklamıştım, tekrar edelim, mesela proje çizimini 1 haftada da yaparsınız, yasal süre olan 90+90 günde de…Ama kimse 30 günde çağrı mektubu alamayacaktır.
Yazının başında belirtmiştim, bu sefer hazır pişir ye bir konu değil, ben anlatacağım, siz kendi projenizi ne kadar sürede biter hesaplayacaksınız diye, o yüzden bir son vermiyorum, detaylar satır aralarında…
Güneşin çatınızı, üretilen elektrik enerjisinin cebinizi ısıtması dileklerimle…
Cüneyt Selçuk Güngör