Güneş Enerjisi Nereye Gidiyor? Maliyetler Düştü mü?

Sahada başlayan Solar Enerji, çatıda devam edecek mi? Sanayi çatıları mı? Bireysel kullanım mı? Yoksa YEKA’lar mı? Bunu incelemeye çalışacağım.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Fatih Dönmez, 16 Şubat 2019’da Kocaeli’indeydi, neler açıkladı, güneş enerji sektörü ile ilgili neler söyledi? Peki son 1 aydır, kimler neler açıklıyor ?

Yazı biraz uzun olabilir, ama Solar Enerjisi ile ilgili iseniz, sektörde iseniz ilgi ile sonuna kadar okuyacağınızı ümit ediyorum.

Öncelikle sektörün yıllar göre değişimini hatırlayalım.

Güneş Enerjisi ile elektrik üretiminde Türkiye 2014 yılından günümüze ciddi ilerleme kaydetti. Bu ilerlemenin en ciddi rakamını 2017 sonu 2018 başı şeklinde karşımıza çıktı.

Yukarıdaki çalışmayı geçen yıl yapmıştım. Şu an EMO sayfasındaki istatistik verilerine tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bu çalışmaya göre 2018 yılında ciddi bir ilerleme sağlanamamış, Zaten 1.000mW ilk YEKA bir şekilde yapılamadı. Birde , Güneş enerjisine dayalı yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) ve bağlantı kapasitelerinin tahsisine ilişkin yarışmalar 13 Ocak tarihli Resmi Gazete ile iptal edilmişti.

(*Hatırlatma ; Resmi Gazete de 5 Ekim 2018 tarihli ilan ile, Şanlıurfa-Viranşehir’de 500 MW, Hatay-Erzin’de 200 MW ve Niğde-Bor’da 300 MW yapılması planlanan 3 adet YEKA 13.01.2019′ da iptal edildi.)

Dünyada neler oluyor diye baktığımızda ;

Asıl ilginç olan ise aslında maliyetler, en temel gider rakamı olan panel fiyatları oldukça ciddi gerileme gösterdi. Yani şu an santral kurmak geçen yıllara göre çok daha ekonomik, çok daha geri dönüşü hızlı.

Panel fiyatları çok kısa bir sürede Türkiye’de watt başında 0,24-0,30$/watt, Dünyada ise 0,19-0,31$/watt gibi rakamlara gelmiş durumda. Bu ise 1.000mW dc güçteki bir saha için 500.000$ panel maliyetinden gene Türkiye için 240.000$ panel maliyetine gerileme anlamına geliyor. (Marka, kalite vs.farkları ihmal edilerek ortalama fiyatlar ile)

Bire bir benzer olmasa da, invertör fiyatlarında da bir indirim söz konusu. Diğer maliyetler gene ülkemiz için bir miktar artsa bile ana kalemlerin düşmesi nedeni ile ciddi bir yatırım maliyeti azalması söz konusu.

Artık 700-750$/ watt maliyetleri, hatta büyük projelerde bir tık altını rahatlıkla konuşabiliyoruz. (*Bu arada bu maliyetler saha harfiyatı, Enerji Nakil Hattı, saha izleme , Proje resmi harç, Proje saha vs bedelleri, OG sistemlerin farklı maliyetlerini kapsamadığı için kendi sahanız için birebir almamanız bütçe yönetimi açısından faydalı olacaktır.)

Türkiye’deki 2017 yılı ağırlıklı görülen büyüme aslıda 2014 yılından bu yana saha ağırlıklı giden sektörün, çağrı mektuplarının ( 1 lamba, 999kW ges lerin) son projeleriydi. Birde üstüne 2017 yılı sonuna kadar geçerli dağıtım bedeli indirimi sektörün karlılığını bilen yatırımcıların saldırısına uğradı. ( Çok kötü sahalar yapıldı, ilerleyen günlerde bunlar ciddi yatırımcı için sorunlara yol açacak, ayrıca bu konuya değineceğim.)

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Fatih Dönmez, Kocaeli ziyaretinde, çatı ve cephe mevzuatında kolaylıklar getirileceği, aylık mahsuplaşmanın hazırlandığı ve mini YEKA ların yarışmaya çıkacağını belirtmişti. Benzer şekilde basında son bir aydır söylemleri mevcut. Sektörde kalan paydaşlar, OSB çatıları, Sanayi Tesisleri diye koşturmakta.

Neredeyse solar sektöründeki her firma, sanayicileri bilgilendirmek, onlara durumu anlatarak bir iş fırsatı olduğunu anlatmak için çaba gösteriyor.

Bu arada birde tarımsal faaliyetler için elektriksel düzenlemeler yapılacağı konusunu unutmamak lazım.

Saha kurulumu yapılamıyor, çünkü ya kapasite yok, yada verilmiş çağrı mektupları çeşitli sebepler ile kuruluma uygun değil.

Elektrik fiyatlarının ciddi artışı söz konusu, yatırım maliyeti de düşüyor.

Şimdi sektör, Aylık mahsuplaşma sonrası ilk olarak sanayi çatılarına mı, bireysel çatılara mı yönlenir?

İşin küçük yatırımcıya inmesi için bence henüz erken, çünkü kolaylaştığı , kolaylaşacağı düşünülse de, evinize yada 100m2 altı bir işyerinize yapacağınız yatırımın resmi süreci sizi yoracaktır.

Ancak güncel olarak saha tipi lisansız ges ler için 0,133$ dan olan alım garantisi, dağıtım bedelini düşmeseniz bile, 5,30TL kur ile, 0,7049 TL ye denk gelir. Faturamıza bakalım, biz ne kadar ödüyoruz.

1kW enerji için her şey içinde cebimizden çıkan 0,537 TL .

Peki, saha satış fiyatından güncel dağıtım bedelini düşersek, yatırımcı kW başına ne kazanıyor ?

O yüzden , ilk etapta 200kW üstü, Sanayi Tesisi çatıları, hemen arkasından tarım ve hayvancılık gelecektir. Ama bu hesabı gören ve uygun alanı olan bir bireysel tüketicinin de çok geç kalmadan yatırım düşünmesi kaçınılmaz olacaktır.

10kW gücündeki bir tesis, ortalama bir ışınım ile senede, 18.500kWh enerji üretir ise, tükettiği enerji ye göre ;

10kW için 18.500kWh x 0,537 TL = 9.934,50 TL /yıl,

Yatırımı ise 10kW x800$ baz alırsak (parakende olarak) 8.000$, 5,30 kurdan, 42.400 TL, geri dönüş süresi, 4,2 yıl olarak bulunabilir.

Değişik güçler için ortalama olarak hesaplamak için EPDK 1/1/2019 tarihinden itibaren geçerli olacak perakende elektrik satış tarifesini buraya bırakıp,

Yukarıda göreceğimiz üzere Sanayi , Ticaret ve Mesken tarifleri farklı, ayrıca güce bağlı olarak yatırım maliyetlerinin de değişeceğini öngörebilirsek ;

1.000kW gücündeki bir tesisin 4 yıldan kısa bir sürede geri dönüşü hepimizi şaşırtsa bile, net gelirler ile baktığınızda oldukça normal. Bu rakamlara işletme giderleri, proje giderleri gibi ek maliyetler hatta düşük ışınım değerleri ekleseniz bile 5 yılın üstüne çıkmanız oldukça zor olacaktır.